کلاهبرداری چیست؟

بردن مال دیگری با سوء نیت و توسل به اعمال متقلبانه به عبارتی با فریب پول یا مال دیگری را گرفتن، استفاده از وسایل و روش‌های متقلبانه، فریب دادن افراد و بردن اموال دیگری و مانند این ها از روش های کلاهبرداری است.

نکته قابل توجه و متمایز کننده این جرم نسب به جرایم دیگر این است که مجنی علیه(قربانی)مال خود را با رضایت در اختیار کلاهبردار قرار می دهد.

ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری بیان می‌کند: هرکس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی‌فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیشامد‌های غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل‌ مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آن‌ها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب می‌گردد.

مفید بودن جرم کلاهبرداری

کلاهبرداری از جمله جرایم مقید بوده که شرط تحقق آن حصول نتیجه خاص «بردن مال دیگری» است. بردن مال دیگری نیز مستلزم تحقق دو چیز است:
۱- ورود ضرر مالی به قربانی.
۲- انتفاع مالی کلاهبردار یا شخص مورد نظر وی.
جرم کلاهبرداری از تنوع فراوانی برخوردار است و در قالب‌های مختلفی صورت می‌گیرد اما بیشترین موارد کلاهبرداری در قالب معاملات است.

جرم چیست؟

هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌شود.

شروع به جرم کلاهبرداری

در صورتی است که نفس عمل انجام شده جرم باشد شروع کننده به جرم مجازات می گردد. مثلا اگر شروع‏‌کننده کارمند دولت بوده‏ و مرتبه مدیرکلی یا بالاتر یا همطراز آنها داشته باشد، از خدمات‏ دولتی به طور دائم، منفصل می‏شود و در مراتب پایین ‏تر به انفصال‏ موقت از خدمات از ۶‏ ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

عناصر تشکیل دهنده جرم کلاهبرداری

برای شکل گیری جرم کلاهبرداری همانند بسیاری جرائم دیگر سه عنصرقانونی، مادی و روانی لازم است.

عنصر قانونی

 ماده ۱ قانون تشدید مجازات که شامل عملیات متقلبانه می‌شود به شرح زیر است:

الف: مغرور کردن به وجود شرکت تجارتی، مؤسسات موسوم

ب: مغرور کردن و فریب مردم به داشتن اختیارات موسوم

ج: امیدوار کردن دیگری به امور غیر واقع یا ترساندن از حوادث پیش‌بینی نشده و پیش‌آمدهای غیر واقع

د:‌ اتخاذ عنوان یا سمت مجعول، هدایت( در سازمان‌های دولتی باشد باعث تشدید مجازات می‌شود)

ح: استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی که منجر به کلاهبرداری شود.

عنصر مادی

عنصر مادی شامل سه جزء است:

۱. رفتار فیزیکی اعم از فعل یا ترک فعل: رفتار مجرمانه مرتکب باید به شکل فعل مثبت باشد و ترک فعل حتی توام با سوء نیت و اغفال طرف مقابل و ورود ضرر نمی تواند عنصر مادی جرم کلاهبرداری را تشکیل دهد.

۲.مجموعه شرایط و اوضاع و احوالی که وجود یا فقدان آنها از نظر قانون شرط تحقق جرم می باشد که عبارتست از:

الف: متقلبانه بودن وسایلی که کلاهبردار از آنها برای اغفال دیگری استفاده می کند.

ب: اغفال شدن و فریب خوردن قربانی که لازمه ی آن عدم آگاهی قربانی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده مجرم می باشد.

ج: تعلق مال برده شده به دیگری اعم از منقول یا غیرمنقول به دیگری شرط تحقق جرم است.

3.  نتیجه حاصله از رفتار متهم که باید رفتار متهم باعث نتیجه مجرمانه شده باشد. زیرا کلاهبرداری ازجمله جرایم مقید است که شرط تحقق آنها حاصل شدن نتیجه خاص می باشد.

عنصر روانی:

از دو جزء سونیت عام و سوء نیت خاص تشکیل می شود.

منظور از سوء نیت عام، اراده خودآگاه فرد در ارتکاب عمل مجرمانه به این معنی که کلاهبردار باید با علم به تقلبی بودن وسیله مورد استفاده خود، در استفاده از آن عمد داشته باشد.

در سوء نیت خاص، کلاهبردار قصد بردن مال دیگری را دارد و برای تحقق جرم کلاهبرداری وجود و اثبات قصد خاص برای بردن مال دیگری ضروری می باشد.

انواع کلابرداری

کلاهبرداری دو نوع است: ساده و مشدد

کلاهبرداری ساده: در حالتی است که عنصر مادی جرم تنها از یک ترک فعل حاصل شده است مانند سرقت.

کلاهبرداری مشدد: کلاهبرداری مشدد نسبت به ساده مجازات بیشتری دارد و در سه حالت اتفاق می افتد:

1.کلاهبرداری توسط کارمند دولت یا موسسات عمومی و شهرداری ها یا نهادهای انقلابی باشد.

2.مرتکب خود را به عنوان مامور دولت یا موسسات عمومی یا شهرداری، یا نهادهای انقلابی و شرکت های دولتی معرفی نماید.

3.مرتکب با فریب مردم از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی استفاده کند.

[box type="shadow"]
برای دریافت مشاوره حقوقی در زمینه کلاهبرداری می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.[/box]

منبع : کلاهبرداری و انواع کلاهبرداری