چک یک واژه آشنا برای همه افراد است به این صورت که حداقل یک نفر از اعضای هر خانواده دارای دسته‌چک است. در گذشته این سند تجاری تنها مخصوص تجار بوده است که با آن معاملات تجاری انجام می‌دادند. اما امروزه بسیاری از افراد از این سند تجاری استفاده می‌کنند. در صورت استفاده صحیح از آن بسیار مفید و سودمند است و از دردسرهای زیادی جلوگیری می‌کند. اما به همین اندازه می تواند اشخاص را دچار مشکلات زیادی بکند. در ادامه سعی کرده‌ایم به تعریف و مزایای قانونی آن بپردازیم.

تعریف 

چک برگه‌ای چاپی است که توسط بانک‌ها چاپ و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. صادر‌کننده آن را به شخصی می‌دهد که از او طلبکار است تا با ارائه آن به بانک طلب را از حساب او بردارد.

رسیدگی به کلیه شکایات مربوط به آن در دادسرا و دادگاه تا خاتمه دادرسی، فوری و خارج از نوبت انجام می‌پذیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چک برگشتی کلیک کنید.

صدور چک پرداخت نشدنی قابل تعقیب کیفری است و می‌توان ضمن طرح شکایت کیفری با ارائه درخواست وصول مبلغ مندرج در آن، با تشریفات کمتر و سریعتر و کم‌هزینه‌تر به مبلغ چک رسید. نحوه صحیح نوشتن چک نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.

طرح شکایت کیفری

برای طرح شکایت کیفری دارنده این سند تجاری با رجوع به دادسرا اقدام به طرح شکایت از صادرکننده بخاطر صدور چک غیرقابل پرداخت می‌کند. صدور چک غیرقابل پرداخت، طبق قانون عنوان کیفری دارد و قابل مجازات است.

ابتدا باید دارنده با رجوع به دادسرا خواستار تعقیب کیفری صادرکننده شود. پس از انجام تحقیقات مقدماتی در دادسرا و صدور کیفرخواست، دادگاه کیفری برای شخصی که اقدام به صدور چک پرداخت نشدنی کرده است مجازات مقرر می‌کند. دارنده برای مطالبه مبلغ چک و خساراتی که به او وارد شده است باید دادخواستی تنظیم کرده و آن را به همان دادگاه کیفری تقدیم کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چک کیفری کلیک کنید.

چک‌های قابل شکایت کیفری

شروط زیادی در این امر دخیل هستند برای مثال باید حال باشد یعنی به محض دریافت قابل وصول باشد و به تاریخ مثلا یک سال بعد نباشد. نباید سفید امضا باشد. در روی چک شروطی برای پرداخت مبلغ آن ذکر نشده باشد. که جلو‌تر به وصف دقیق آن‌ها می‌پردازیم.

مشتکی‌عنه در شکایت صدور چک پرداخت نشدنی

بحث این است که با در دست داشتن چک علیه چه اشخاصی می‌توان طرح شکایت کیفری کرد؟؟؟

۱.فقط علیه صادرکننده می‌توان طرح شکایت کیفری کرد زیرا ضامنان و ظهرنویسان فقط مسئولیت حقوقی دارند.

۲.اگر چکی به نمایندگی از جانب شخص حقیقی یا حقوقی صادر شده باشد هم صادرکننده و هم صاحب حساب متضامنا مسئول پرداخت وجه هستند اما فقط می‌توان علیه نماینده طرح شکایت کیفری کرد. مگر اینکه آن نماینده ثابت کند عدم پرداخت مستند به عمل صاحب حساب بوده است.

۳.اگر صادرکننده فوت کند وراث او به دلیل اصل شخصی بودن مجازات‌ها مسئولیت کیفری ندارند.

وظایف دارنده برای طرح شکایت کیفری

برای آنکه دارنده بتواند علیه صادرکننده طرح شکایت کیفری کند باید وظایفی را رعایت کند که به شرح ذیل است:

۱.دارنده باید ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ صدور چک اقدام به اخذ گواهی عدم پرداخت کند.

۲.دارنده باید ظرف مدت ۶ماه از اخذ گواهی عدم پرداخت اقدام به طرح شکایت کیفری کند.

شاکی در طرح شکایت

شخصی می‌تواند برای طرح شکایت کیفری اقدام کند که:

اولا دارنده باشد.

ثانیا گواهی عدم پرداخت الزاما به نام او باید باشد.

ثالثا برای اولین بار چک را به بانک ارائه کرده باشد.

کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل شده حق شکایت کیفری ندارد مگر آنکه انتقال به واسطه ارث باشد.

چک‌های فاقد وصف کیفری

برخی از چک‌ها قابلیت شکایت کیفری ندارند و فقط می‌توان نسبت به آن‌ها اقدام به اقامه دعوای حقوقی یا درخواست اجرا از اداره ثبت اسناد کرد.

این چک‌ها از قرار ذیل هستند:

۱. سفید امضا

۲. بدون تاریخ

۳. مشروط: اگر در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد یا آنکه بدون قید در متن ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده است.

۴. تضمینی: اگر در متن چک قید شده باشد که بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است یا آنکه بدون قید در متن، ثابت شود که بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.

۵. وعده‌دار: اگر تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن آن باشد.

فرض براین است که چک در همان تاریخ مندرج در متن آن صادر شده است مگر خلاف آن اثبات شود.

۶.چکی که بابت معاملات نامشروع مثل بهره ربوی صادر شده باشد.

مجازات صدور چک پرداخت نشدنی

۱.اگر مبلغ آن کمتر از ۱۰میلیون ریال باشد: حبس تا حداکثر ۶ماه.

۲.اگر مبلغ آن بین ۱۰میلیون ریال تا ۵۰ میلیون ریال باشد: ۶ماه تا ۱سال حبس.

۳.اگر مبلغ آن بیشتر از ۵۰ میلیون ریال باشد: حبس از ۱سال تا ۲سال و ممنوعیت داشتن دسته چک برای ۲سال.

تعدد جرم صدور چک پرداخت نشدنی

اگر شخصی اقدام به صدور چند چک پرداخت نشدنی بکند بخاطر صدور هر یک مجازات جداگانه تعیین نمی‌شود بلکه مجموع مبالغ مندرج در متون آن‌ها ملاک تعیین مجازات شخص است.

تعلیق مجازات

مجازات تعیین شده درمورد صدور چک پرداخت نشدنی قابل تعلیق است اما اگر صاحب حساب با علم به مسدود بودن حساب اقدام به صدور چک بکند مجازات قابل تعلیق نیست.

قرارهای تامین کیفری در جرم صدور چک پرداخت نشدنی

مرجع رسیدگی کننده در این جرم یکی از قرارهای ذیل را صادر می‌کند:

۱.قرار کفالت.

توصیه می‌کنیم مقاله قرار کفالت را مطالعه نمایید.

۲.قرار وثیقه.

توصیه می‌کنیم مقاله قرار وثیقه را مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص چک، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اسناد تجاری پاسخ دهند .