در بررسی ابتدایی این عنوان پیش از هر نکته‌ای معنای لغوی آن را بررسی می‌کنیم. عفو در معنای لغوی به معنی ساقط کردن عذاب است. در معنای حقوقی وقتی شخصی مرتکب جرم می‌شود متناسب با جرم ارتکابی برای او مجازات تعیین می‌شود، حال گاهی این مجرم مشمول عفو‌ مجازات می‌شود که در ادامه به بررسی انواع آن و شرایط تحقق آن می‌پردازیم.

منبع : عفو

انواع عفو

عفو‌ در یک تقسیم‌بندی تقسیم می‌شود به عفو‌ عمومی و عفو‌ خصوصی.

عفو‌ عمومی

در متن قانون به صراحت اشاره شده است که مبنای اعطای عفو‌ عمومی قانون است و از این طریق می‌توان این نکته را برداشت کرد که قوه مقننه یعنی قوه‌ای از میان قوای سه گانه که وظیفه قانون گذاری دارد در خصوص اعطای عفو‌ عمومی صلاحیت دارد.

این عفو‌ در خصوص اشخاصی اعمال می‌شود که جزء متهمین یا محکومین باشند.

این عفو در شرایطی است که وضعیت جامعه وضعیت ملتهبی است و برای آرام کردن شرایط اشخاصی را مشمول این عفو می‌کنند مانند وقوع انقلاب در یک کشور.

این عفو‌ به گروه خاصی از مجرمین اعطا نمی‌گردد و معمولا قشر وسیعی را در بر می‌گیرد.

عفو عمومی شامل مرتکبینی مثل مباشرت و معاون نیز می‌شود. همچنین این نوع از‌ عفو علاوه بر اینکه شامل مجازات‌های اصلی می‌شود، مجازات‌های تبعی و تکمیلی را نیز در بر می‌گیرد. لازم به ذکر است که مجازات‌های تبعی در حکم ذکر نمی‌شوند.

توصیه می‌کنیم مقاله معاونت در جرم را مطالعه نمایید.

وقتی عفو‌ عمومی شامل حال کسی باشد تمام مجازات‌های اصلی، تبعی و تکمیلی از سجل کیفری او پاک می‌شوند.

اگر عفو عمومی زمانی شامل حال شخص شود که هنوز تعقیب صورت نگرفته باشد دیگر امکان تعقیب وجود ندارد و اگر بعد از صدور حکم قطعی باشد محکومیت او زایل می‌شود و باقیمانده مجازاتش اجرا نمی‌شود.

اگر شخصی یک بار مشمول عفو‌ عمومی شود و دوباره مرتکب جرمی شود در جرم بعدی این شخص دیگر شامل قاعده تکرار نمی‌شود. در این خصوص باید بیان کرد که در عفو‌ خصوصی شخص در شرایط مذکور شامل این قاعده می‌شود.

عفو خصوصی

در عفو‌ خصوصی باید اشاره کرد که پیشنهاد آن را رئیس قوه قضائیه به مقام رهبری می‌دهد و پس از اینکه مقام رهبری این پیشنهاد را تایید کردند اعمال می‌شود.

این نوع از عفو‌ شامل اشخاصی که متهم هستند نمی‌شود بلکه این عفو اختصاص به افرادی دارد که محکوم شده‌اند.

این نوع از عفو تنها نسبت به شخص معین است و اگر جرم یک شخص معاونت در جرم باشد مشمول این نوع از عفو نمی‌شود.

بر اساس متن صریح قانون در اصل 110 مقامی که حق اعطای عفو خصوصی را دارد مقام رهبری است.

این عفو‌ مجازات‌های تبعی و تکمیلی را زایل نمی‌کند بلکه تنها اختصاص به مجازات‌های اصلی دارد و اجرای آن را متوقف می‌سازد.

قصاص و دیات

جرائمی که در خصوص قصاص و دیات است متضمن نفع و حق افرادی است و این حق زمانی محقق می‌شود که مجازات مربوطه اعمال شود. حال ممکن است به جهات و دلایلی بخشش ذی حق دعوا شامل حال مجرم شود ولی به هیچ عنوان مجازات این شخص مشمول عفو نمی‌شود.

توصیه می‌کنیم مقاله دیه چیست را مطالعه نمایید.

شرایط اشخاصی که مشمول عفو خصوصی می‌شوند

یکی از شرایطی که باید برای شامل شدن عفو خصوصی وجود داشته باشد این است که شخص محکوم شاکی خصوصی نداشته باشد و یا اگر هم دارد رضایت او را گرفته باشد، همچنین او باید مدتی از دوران محکومیتش را سپری کرده باشد.

توصیه می‌کنیم مقاله شرایط تخفیف مجازات را مطالعه نمایید.

مناسبت‌هایی که عفو خصوصی را به دنبال دارند

1ـ ولادت‌ حضرت رسول اکرم «ص» ۱۲ تا ۱۷ ربیع‌الاول.
2ـ مبعث‌ حضرت رسول اکرم «ص» ۲۷ رجب.
3ـ ولادت‌ حضرت امیرالمؤمنین «ع» ۱۳رجب.
4ـ ولادت‌ حضرت فاطمه‌ زهرا «س» ویژه‌ عفو محکومین نسوان ۲۰ جمادی الثانی.
5ـ ولادت حضرت امام حسین «ع» ۳ شعبان.
6ـ ولادت حضرت قائم «عج» ۱۵ شعبان.
7ـ عید سعید فطر، اول شوال.

8- عید سعید قربان، ۱۰ ذی‌حجه.
9ـ عیدسعید غدیر، ۱۸ ذی‌حجه.
10ـ سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، ۲۲ بهمن.
11ـ عید نوروز، اول فروردین.
12ـ سال‌روز جمهوری اسلامی، ۱۲ فروردین.
13ـ سال‌روز حماسه فتح خرمشهر ویژه‌ عفو محکومین نیرو‌های مسلح، ۳ خرداد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص عفو، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون عفو پاسخ دهند.

ازدواج زن و مرد توسط ادیان مختلفی توصیه شده است و در دین اسلام نیز امری فرخنده و مقدس به شمار ‌‌می‌رود. در طول هرماه زنان و مردان زیادی اقدام به انعقاد عقد نکاح و ازدواج با یگدیگر ‌‌می‌نمایند اما برخی از این ازدواج‌‌‌ها دوام زیادی ندارد و به طلاق ختم ‌‌می‌شود. طلاق زن و شوهر نیز قواعد و مقرراتی دارد که باید حتما رعایت شوند. یکی از این قواعد نگه داشتن عده توسط زن است. در ادامه قصد داریم در مورد عده بعد از طلاق توضیحات مفصلی را در اختیارتان قرار دهیم، با ما همراه باشید.

منبع : عده طلاق

عده طلاق چیست‌ ؟

با توجه به توضیحات بالا سوالی که ‌ممکن‌ است ایجاد شود این است که عده ‌طلا‌ق چیست؟ که در این باره باید بگوییم عده مدت زمانی است که زن ‌‌می‌بایست تا پایان آن پس از ‌طلا‌ق صبر نماید و سپس به عقد مرد دیگری که ‌‌می‌خواهد دربیاید. زن طبق قوانین حقوقی و قواعد شرعی حق ازدواج با مرد دیگر را تا قبل از سپری شدن عده نخواهد داشت.

عده نگه داشتن زن در دین اسلام و قوانین حقوقی کشور ما دلایل متعددی دارد اما اگر بخواهیم دلیل اصلی عده نگه داشتن زن را توضیح دهیم ‌‌می‌بایست بگوییم عده نگه داشتن برای جلوگیری از اختلاط نسل ‌‌می‌باشد و زن با سپری کردن مدت زمان عده مطمئن ‌‌می‌شود که باردار نیست تا اینگونه از جنین او نیز حمایت شود. در برخی مذهب‌‌‌های اسلامی نیز دلیل عده نگه داشتن احترام به عقد نکاح پیشین ‌‌می‌باشد.

مدت زمان عده طلاق در قوانین حقوقی

برای عده نگه داشتن زن بعد از ‌طلا‌ق مدت زمانی معین شده است و زن ‌‌می‌بایست تا سپری شدن این زمان تعیین‌ شده صبر نماید. اما مدت زمان عده برای افراد مختلف یکسان نبوده و با یکدیگر تفاوت دارد. مدت زمان عده برای زنان به شرح زیر ‌‌می‌باشد:

• اگر زن در حین ‌طلا‌ق باردار باشد ‌‌می‌بایست تا زمان وضع حمل خود صبر کند و پس از وضع حمل ‌‌می‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند اما اگر جنین سقط شود نیز در همان لحظه عده زن به پایان رسیده است.
• زنانی که باردار نیستند ‌‌می‌بایست تا سه ماه پس از ‌طلا‌ق و سه بار پاکیزه شدن از عادت ماهانه عده ‌طلا‌ق نگه دارند.

عده طلاق عقد دائم سه ماه و عده طلاق عقد موقت دو ماه ‌‌می‌باشد.

مدت زمان عده طلاق رجعی چقدر است‌ ؟

‌طلا‌ق رجعی ‌طلا‌قی است که مرد ‌‌می‌تواند در مدت زمان عده آن به زندگی بازگردد و نیاز نیست که برای شروع زندگی دوباره با زن عقد مجدد نماید. مدت زمان عده ‌طلا‌ق رجعی سه ماه یا تا سه بار پاکیزه شدن از عادت ماهیانه ‌‌می‌باشد. همچنین در مدت زمان عده ‌طلا‌ق رجعی مرد ‌‌می‌بایست به زن نفقه بپردازد.

چه زنانی عده ‌طلا‌ق ندارند‌ ؟

با وجود اینکه قانون زنان را موظف به نگه‌داری عده ‌‌می‌کند اما در برخی موارد که احتمال بارداری زن وجود نداشته باشد زن ملزم به نگه‌داری عده نخواهد بود. مواردی که زن موظف به نگه‌داری عده نیست به شرح زیر ‌‌می‌باشند:

• ‌طلا‌ق دختر باکره

دختری که باکره است مسلما رابطه جنسی برقرار نکرده و امکان باردار بودن او نیز وجود ندارد و همین باعث شده است که قانونگذار او را ملزم به عده نگه داشتن نداند.

• ‌طلا‌ق زن یائسه

زنی که یائسه است نیز امکان باردار شدن ‌را ندارد و ملزم به رعایت عده نخواهد بود.

سوالات متداول

دلیل نگه داشتن عده ‌طلا‌ق توسط زنان چیست‌ ؟

زنان ‌‌می‌بایست برای جلوگیری از اختلاط نسل عده نگه دارند تا از جنین حمایت شود.

چه زنانی عده ‌طلا‌ق ندارند‌ ؟

دختران ‌باکره و زنان یائسه.

مدت زمان عده ‌طلا‌ق برای زن باردار چقدر است‌ ؟

مدت زمان عده ‌طلا‌ق برای زن باردار تا زمان وضع حمل او ‌‌می‌باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص عد‌ه طلاق، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون عد‌ه طلاق پاسخ دهند.

در زندگی روزمره برای حل و پیگیری مسائل ادارای خود حتما به سازمان‌های اداری مختلفی مراجعه نموده‌اید. اما آیا تابه‌حال از خود پرسیده‌اید که چه اصول و قواعد مشترکی بر این نهاد‌ها حاکم است؟ شما با آگاهی از این اصول علاوه بر این‌که می‌توانید امور خود را به نحو موثر‌تری در این ادارات دنبال کنید، به عنوان یک شهروند از حق و حقوق قانونی خود اطلاع پیدا می‌کنید و می‌توانید آن را از نهاد مربوطه مطالبه و پیگیری نمایید. در این مقاله به بررسی اصول حاکم بر سازمان های اداری پرداخته‌ایم.

منبع : اصول سازمان های اداری

تعیین قلمرو مطالعه اصول حاکم بر سازمان های اداری

سازمان‌های اداری مجموعه پیچیده‌ای را در بر می‌گیرد که شامل تعدادی اشخاص حقوقی است که دارای مشخصات متنوعی هستند. دولت نه تنها یک نهاد سیاسی است و از این لحاظ موضوع مطالعه حقوق اساسی است، بلکه در راس سازمان اداری نیز قرار می‌گیرد. وظائف و حدود اختیارات مقامات عالی اداری که در راس سازمان اداری قرار دارند موضوع مطالعه حقوق اساسی است.

در حقوق اداری تشکیلات اداری زیر نظر مجموعه دولت به عنوان قوه مجریه و وظائف اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

سازمان‌های اداری زیر مجموعه دولت، مرکب است از نهادهای ملی و واحدهای محلی و اشخاص حقوقی که انجام وظیفه خاصی به موجب قانون به آن‌ها محول شده است. همچنین تعدادی نهادهای تخصصی که ماموریت خاصی را بر عهده دارند، ولی از نظر ساختاری هم اشخاص حقوقی حقوق عمومی را در برمی‌گیرد و هم اشخاصی که ماهیتا اشخاص حقوق خصوصی به حساب می‌آیند و وصف حقوق خصوصی دارند ولی به موجب قانون انجام وظائف عمومی را بر عهده دارند و از این لحاظ پاره‌ای اعمال حاکمیتی به آن‌ها تفویض شده است که همه آن‌ها را می‌توان تحت عنوان نهادهای تخصصی گرد آورد.

اصول حقوقی حاکم بر سازمان های اداری

1) اصل حاکمیت قانون بر اداره

اصل قانونی بودن، از مفاهیم اساسی و ریشه‌ای حقوق عمومی است. در نهضت حقوق اساسی (دستور گرایی) یکی از اهداف اصلی این بوده است که قدرت دولت در یک کانال یا چهارچوب مشخصی اعمال گردد. اعمال و رفتار زمامداران بر اساس همین معیارها سنجیده می‌گردد و افراد طبق همین قواعد به اداره امور می‌پردازند. اداره امور کشور نباید بر مبنای خودخواهی و سلیقه‌های شخصی باشد. در حقوق اداری نیز اصل قانونی بودن بدین مفهوم است که سازمان‌های اداری و مقامات آن باید به ضابطه‌های قانونی احترام بگذارند و اعمال و تصمیمات خود را بر بنیاد موازین قانونی اتخاذ کنند و یا انجام دهند. دولت‌های خودکامه خود را مقید به هیچ قاعده و مقررات و ضوابط قانونی از پیش تعیین شده نمی‌دانستند، اما این اصل (اصل قانونی بودن) با رشد دموکراسی در جهان شکل گرفت.

نتایج اصل حاکمیت قانون

اعمال اصل حاکمیت قانون چند نتیجه دارد:

1. اداره نمی‌تواند دست به انجام عملی بزند که مغایر با قانون باشد و هر گونه عمل حقوقی اداره که مغایر با قانون باشد غیرقانونی و باطل تلقی می‌شود. می‌توان اضافه کرد که اصل قانونی بودن تصمیمات دستگاه اداری این نتیجه را هم به دست می‌دهد که دستگاه دولتی و مقامات اداری تا جایی که قانون‌گذار به آن‌ها اجازه داده است صلاحیت اتخاذ تصمیم و انجام اعمال را دارند. بنابراین نمی‌توان از موارد ابهام و سکوت یا نقض قانون استفاده نمود و امری را در صلاحیت دستگاه دولتی قرار داد. دستگاه‌های دولتی تنها در مواردی که قانون تصریح کرده دارای صلاحیت هستند. سکوت قانون به منزله عدم صلاحیت دستگاه دولتی نسبت به یک امر است، مگر اینکه بتوان از روح قوانین، حق و تکلیف دستگاه اداری را استنباط کرد.
2. اعمال اداری ماهیت حقوقی یافته و حقوق و تکالیفی که در نتیجه این اعمال برای افراد خصوصی و اداری ایجاد می‌شود، ضمانت اجرای حقوقی پیدا می‌کنند. یعنی اگر اداره‌ای حکمی بر خلاف قانون اجرا کند امکان شکایت برای ابطال آن در مرجع قضایی صالح وجود دارد.

ضمانت اجرای اصل حاکمیت قانون

الف) ضمانت اجرای اداری

در نظام اداری بر بنیاد سلسه مراتب اداری مقامات مافوق مکلف هستند بر زیر دستان خود نظارت داشته باشند و عدم رعایت قوانین توسط آن‌ها را کنترل کنند و از طریق قدرت اداری خود مقامات زیر دست را ملزم به رعایت قوانین کنند. اگر در جایی تصمیم آن‌ها بر خلاف قانون است آن را ابطال یا اصلاح نمایند.

ب) ضمانت اجرای قضائی

اگر اصل قانونی بودن تصمیمات اداری رعایت نشود و علیه آن مقام یا سازمان شکایت شود و مرجع قضائی آن سازمان را یا ملزم به رعایت قانون می‌کند یا به لحاظ عدم رعایت قانون تحت تعقیب قرار می‌دهد. در ایران از یک طرف محاکم دادگستری به عنوان مرجع تظلمات قرار دارند که نسبت به آن جنبه از اعمال و رفتار دستگاه اداری و مقامات اداری که قابل تعقیب جزایی است رسیدگی می‌کنند و از این بعد می‌توان علیه آن‌ها به لحاظ نقض قوانین که جنبه تخلف یا جرم داشته باشد شکایت نمود.

توصیه می‌کنیم مقاله تخلفات اداری را مطالعه نمایید.

توصیه می‌کنیم مقاله تنبیهات اداری را مطالعه نمایید.

2) اصل سلسله مراتب اداری | اصول سازمان های اداری

رابطه فرمانبری و فرمانبرداری در علوم اداری و حقوق اداری با اصطلاح سلسه مراتب اداری شناخته می‌شود. سلسله مراتب اداری یکی از گونه‌های سازمان یافته روابط اجتماعی است که نمونه کهن و روشن آن را می‌توان در سازمان‌های نظامی مشاهده نمود. طبق این اصل هر ماموری که تحت نظر مامور دیگری انجام وظیفه می‌کند، مکلف به اطاعت از اوامر مافوق خود هست. به همین ترتیب هر ماموری بر زیر دستان خود حق فرماندهی از جمله صدور دستور و تصمیمات و نظارت دارد.

نظام سلسله مراتب اداری که از آن تحت عنوان نظام تبعیت یا پله‌ای نیز یاد می‌کنند، نخست ناظر بر ماموران و حاکمان آن‌ها بود. اما این اصل در حقوق اداری ناظر بر سازمان‌های اداری کشور نیز هست، یعنی سازمان مرکزی بر کلیه اعمال حقوقی و اجرای واحدهای نظام متمرکز، ریاست و نظارت دارد.

برای مثال اداره کل استان تابع نهاد وزارتخانه در مرکز است. دولت نیز به عنوان بالاترین واحد سازمان اداری کشور بر کلیه اجزاء خود نظارت و حاکمیت سلسله مراتبی دارد و این مقتضای حاکمیت دولت است که هدف سلسله مراتب اداری را برقرار کند. بنابراین در بالاترین سطح نظام سلسله مراتب اداری کشور، رئیس کشور، رئیس دولت و هیات دولت و وزراء قرار دارند.

برای سلسله مراتب اداری محاسنی مانند هماهنگی و یگانگی تصمیمات اداری، ساده شدن فرماندهی و اجرای تصمیمات آن‌ها و معایبی مانند اطاعت کورکورانه از مافوق، کم شدن احساس مسئولیت و عدم استقلال کارمندان را می‌توان نام برد.

3) شخصیت حقوقی سازمان‌های اداری

اشخاص به دو نوع حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. در حقوق عمومی به ویژه حقوق اداری، اشخاص حقوقی بیشتر مورد بحث هستند چون مقامات عمومی و دستگاه‌های اداری به اعتبار داشتن شخصیت حقوقی موضوع حق و تکلیف قرار می‌گیرند. به عنوان مثال رئیس جمهور ایران به اعتبار شخصیت حقوقی این نهاد موضوع بحث قرار می‌گیرد.

در حقوق عمومی شخصیت حقوقی مسئولان در تفکیک مسئولیت میان متصدیان و مسئولیت دستگاه اداری دارای اهمیت است و در صورتی که مفهوم شخصیت حقوقی وجود داشته باشد، تفکیک مسئولیت بین دستگاه اداری و کارمندان موضوعیت پیدا می‌کند.

توصیه می‌کنیم مقاله کفالت اداری را مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اصول سازمان‌های اداری، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اصول سازمان‌های اداری پاسخ دهند.

یکی از مشکلاتی که در دعاوی کارگران علیه کارفرما برای کارگران به وجود می‌آید اثبات رابطه کار میان کارگر و کارفرما می‌باشد. اثبات این رابطه با کارگر می‌باشد. اما آیا می‌دانید اثبات این رابطه به چه صورت است و چگونه شکل می‌گیرد؟ در ادامه به بررسی راه‌های اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی و همچنین بررسی مواد قانونی مربوط به آن می‌پردازیم.

منبع : رابطه کار

راه‌های اثبات رابطه کار میان کارگر و کارفرما

1 – بیمه 

ماده 148 قانون کار کارفرمایان را موظف به بیمه نمودن کارگران تحت امر خود می‌داند. در دادگاه‌ها پرداخت حق بیمه و واریز نمودن آن مهم‌ترین و قوی‌ترین دلیل اثبات رابطه کار میان کارگر و کارفرما تلقی می‌شود.

توصیه می‌کنیم مقاله حق بیمه را مطالعه نمایید.

2 – قرارداد | رابطه کار

وجود قرارداد کتبی معتبر بین کارفرما و کارگر دلیل بسیار مهمی برای اثبات رابطه کار به شمار می‌رود. در نظر داشته باشید که قانونا و طبق تبصره ماده 10 قانون کار کارقرما موظف است نسخه‌ای از قرارداد را به کارگر تحویل دهد اما در عمل خیلی از کارفرمایان از تحویل آن به کارگر امتناع می‌ورزند که موجب بروز مشکلاتی برای کارگران در اثبات وجود رابطه کار یا مزایایی بالاتر از قانون می‌گردد. اما چنانچه نسخه‌ای از قرارداد کار را در دست دارید مهم‌ترین و ساده‌ترین راه اثبات رابطه کار ارائه آن به دادگاه است.

توصیه می‌کنیم مقاله قرارداد کار را مطالعه نمایید.

3 – اقرار کارفرما | رابطه کار

اقرار به حقی در هر مرحله‌ای مهم و اساسی است. چنانچه کارفرما تصدیق نماید که فردی کارگر وی بوده این اقرار موثر و مهم است. دادگاه می‌تواند بر مبنای اقرار کارفرما وجود رابطه کار را استنباط نماید.

توصیه می‌کنیم مقاله اقرار قضایی را مطالعه نمایید.

4 – واریز حقوق

واریز حقوق به شکل منظم نیز دلیل مهمی برای اثبات رابطه کارگری کارفرمایی است. شما با در دست داشتن پرینتی از واریزی‌های حساب بانکی خود که نشانگر واریز مبلغ مشخص ماهانه از سوی کارفرماست می‌توانید رابطه کاری خود را به اثبات برسانید.

5 – تحقیق محلی یا بازرسی

در صورت در دست نداشتن مدرک خاصی کارگر می‎تواند از دادگاه تقاضای انجام تحقیق محلی نماید. در این مورد بازرسی انتخاب و به محل کار فرستاده می‌شود تا از کارفرما و سایر افراد پرس و جو کند.

توصیه می‌کنیم مقاله تحقیق محلی را مطالعه نمایید.

6 – سایر راه‌های اثبات رابطه کارگر و کارفرما

روش‌هایی که در موارد قبل ذکر شد از قدرت اثباتی بیشتری برخوردارند اما راه‌های فرعی دیگری هم برای اثبات رابطه کار هست هر چند که یقین‌آور نیستند. مواردی از قبیل وجود کارت ورود و خروج، نامه‌های درخواست مرخصی و توافق کارفرما، نامه‌های نمایندگی کارگر از طرف شرکت و مواردی از این دست که نشانه و بیانگر وجود رابطه کارگری کارفرمایی می‌باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اثبات رابطه کارگری کارفرمایی پاسخ دهند.

بحث ورشکستگی تاجر جنبه‌های متعددی دارد که یکی از آنان تاثیراتی است که بر جامعه می‌گذارد که به نوع خود تاثیر مهمی محسوب می‌شود. به عنوان مثال باید در نظر بگیریم که کار تجاری تاجر بر نظم اقتصادی جامعه بسیار اثرگذار است و وقتی تاجر ورشکسته می‌شود این نظم در جامعه مختل می‌شود. این اخلال به میزانی اهمیت دارد که تحت شرایطی مستوجب مجازات در نظر گرفته شده است. لازم است بدانیم که حقوقدانان در خصوص انواع ورشکستگی تقسیم‌بندی‌هایی ارائه کرده‌اند: ورشکستگی عادی، ورشکستگی به تقلب و به تقصیر. باید بدانیم که امور مدنی و پروسه تصفیه در سه نوع نام برده شده مشابه است و همچنین فراموش نکنید که هر دو نوع ورشکستگی به تقلب و تقصیر جرم هستند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر نکات این بحث می‌پردازیم.

منبع : ورشکستگی به تقصیر و تقلب

بررسی نکات مربوط به ورشکستگی به تقصیر

ابتدا و پیش از هر نکته‌ای باید بدانیم که ورشکستگی به تقصیر خفیف‌تر از ورشکستگی به تقلب است و بالطبع به میزان کمتری نظم جامعه را مختل می‌کند.
ورشکستگی به تقصیر تقسیم می‌شود به دو گروه تقصیر امکانی و تقصیر اجباری. تفاوتی که موجب این تفکیک و تمایز شده است از این قرار است که در ورشکستگی به تقصیر امکانی مطابق ماده ۵۴۲ قانون تجارت، قاضی از سوی قانونگذار صاحب این اختیار شده است که ورشکسته را مجازات کند یا نکند، اما در ورشکستگی به تقصیر اجباری مطابق ماده ۵۴۱ قانون تجارت قاضی نسبت به مجازات کردن تاجر ورشکسته تکلیف دارد و مکلف است که این کار را انجام دهد و به هیچ وجه اثری از اختیار قاضی در این خصوص نیست.

ورشکستگی به تقصیر اجباری

در صورت تحقق مواردی، قانون تاجر را ورشکسته به تقصیر اجباری می‌داند. به عنوان مثال زمانی که تاجر پول نزول می‌کند یا زمانی که اصل تساوی میان طلبکارانش را رعایت نمی‌کند. همچنین این امکان وجود دارد که تاجر اقدام به انعقاد قراردادها و یا انجام معاملاتی بکند که موهوم و یا غیر متعارف باشند آن هم در حالتی که سود آن‌ها کاملا احتمالی می‌باشد.

تقصیر امکانی

در ذیل این عنوان ما مواردی را بررسی می‌کنیم که در صورت تحقق آن‌ها فرد ورشکسته به تقصیر امکانی تلقی می‌شود. به عنوان مثال ممکن است تاجر به طور بلاعوض ضامن شخص دیگری شده باشد. همچنین این امکان نیز وجود دارد که در فرصت معین شده خود را به دادگاه معرفی نکند و دفتر خود را ارائه ندهد و یا حتی اسناد و مدارک را هم ارائه نکند. لازم ذکر کنیم که این مدت معین ۳۰ روز می‌باشد.

بررسی نکات مربوط به ورشکستگی به تقلب

تفاوتی که میان تقصیر و تقلب وجود دارد همانطور که پیشتر اشاره شد موجب می‌شود که ورشکسته به تقصیر مجازات خفیف‌تری نسبت به ورشکسته به تقلب تحمل نماید. در ادامه مواردی را بررسی می‌کنیم که در صورت تحقق آن‌ها تاجر ورشکسته به تقلب شناخته می‌شود. به عنوان مثال ممکن که تاجر دفتر خود را مفقود کرده باشد و یا این که دارایی خود را مخفی نموده باشد و یا حتی این مورد نیز امکان دارد که از طریق انجام معاملات صوری اموال خود را به بستگانش منتقل کرده باشد. در مواردی نیز مشاهده شده است که تاجر خود را به میزانی که مدیون نیست مدیون تلقی کرده باشد.

افراد دیگری که می‌توانند علاوه بر تاجر ورشکسته مجرم تلقی شوند

تحت این عنوان نکاتی را در خصوص افرادی غیر از تاجر بیان می‌کنیم که با تاجر ورشکسته تبانی می‌کنند تا به طلبکاران ضرر برسانند و جرمشان را به شکل اجمالی مورد بررسی قرار می‌دهیم. به عنوان مثال اشخاصی ممکن است به نفع تاجر ورشکسته تمام دارایی منقول یا غیرمنقول تاجر و یا قسمتی از آن را از بین ببرند و یا مخفی کنند و یا این که پیش خودشان نگه دارند و این نکته را در نظر بگیرید که آن‌ها عالما به نفع تاجر چنین کاری را انجام می‌دهند. همچنین ممکن است که اشخاصی با اسم شخص دیگری تجارت کنند و در نهایت تجارت آنها منتهی به ورشکستگی به تقلب شود که این مورد هم در قانون جرم انگاری شده است و مواردی از این قبیل که قانون آن‌ها را مورد توجه خود قرار داده است.

توصیه می‌کنیم مقاله اجرای حکم ورشکستگی را مطالعه فرمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ورشکستگی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون ورشکستگی پاسخ دهند.

همانطور که می‌‌‌دانید امروزه کارگران بخش مهمی از جامعه را تشکیل می‌‌‌دهند و با کمک کارگران تولیدات داخلی بسیار رونق یافته است. به دلیل اهمیت بسیار بالای کارگران در قانون ‌کار قواعدی برای آن‌ها‌‌ در نظر گرفته شده است که باعث می‌‌‌شود حقوقشان حفظ گردد. یکی از این قواعد، آمره بودن حقوق کار می‌‌‌باشد که در ادامه در این مورد توضیحات مفصلی را بیان نموده‌‌ایم، با ما همراه باشید.

منبع : آمره بودن حقوق کار

مفهوم آمره بودن حقوق کار

همانطور که می‌‌‌دانید در قانون کار قواعد آمره حقوق کار ذکر شده‌اند که طبق این قواعد دولت کارفرما را از نادیده گرفتن حقوق کارگر منع می‌‌‌نماید. همانطور که همه ما می‌‌‌دانیم کارگران به انجام کار برای کارفرمای خود می‌‌‌پردازند و می‌‌‌بایست در قبال کار خود حقوق دریافت کنند اما در برخی موارد حقوق و مزایای کار توسط کارفرما ‌‌نادیده گرفته می‌‌‌شود و کارفرما از پرداخت حقوق کارگران خودداری می‌‌‌کند که در اینجا قواعد آمره نه تنها سبب حفظ حقوق کارگر می‌‌‌شوند بلکه طبق این قواعد کارفرما ملزم به پرداخت حقوق کارگران خود خواهد شد.

قواعد آمره حقوق کار کدامند ؟‌‌

با توجه به توضیحات بالا شاید برایتان سوال شود که قواعد آمره حقوق کار کدامند که در این باره باید بگوییم قواعد آمره حقوق کار شامل موارد زیر هستند:

• یکی از قواعد آمره حقوق کار امنیت شغلی کارگران می‌‌‌باشد. چنانچه کارفرما فوت کند، نوع کار عوض شود، کارگاه فروخته شود و… کارفرمای جدید موظف به پذیرش کارگران خواهد بود و حق ندارد امنیت شغلی آن‌ها را از بین ‌ببرد.
• از دیگر قواعد آمره می‌‌‌توان به تعلیق قرارداد کار اشاره نمود. چنانچه قرارداد کار به حالت تعلیق در بیاید پس از بازگشت کارگر کارفرما موظف است که او را برای انجام کار بپذیرد. همچنین اگر فرد برای حضور در جبهه و یا خدمت سربازی کار را ترک کرده باشد آن مدت زمان نیز جزو سابقه کاری او به حساب خواهد آمد.
• از دیگر قواعد آمره تعیین میزان دستمزد کارگران می‌‌‌باشد. مجلس شورای اسلامی موظف است که هر سال یک بار میزان دستمزد کارگران ‌را بر اساس منطقه و کاری که انجام می‌‌‌دهند تعیین کند و کارفرمایان نیز موظف هستند که تمام حقوق تعیین شده را به کارگر پرداخت کنند.
• کارفرمایان می‌‌‌بایست در مدت زمان‌ها‌‌ی تعیین شده و مشخص حقوق کارگران را پرداخت کنند و چنانچه از پرداخت حقوق کارگر در مدت زمان مشخص شده خودداری کنند در واقع به یکی از قواعد آمره بی‌توجهی نموده‌اند.

اگر کارفرما تابع قواعد آمره حقوق کار نباشد تکلیف چیست ؟‌‌

اگر کارفرما تابع قواعد آمره حقوق کار نباشد و حقوق کارگران خود را نادیده بگیرد کارگر می‌‌‌تواند در اداره کار و شورای حل اختلاف از او شکایت کند و خواهان مطالبه حقوق خود شود. برای مثال در برخی موارد دیده می‌‌‌شود که کارفرما حقوق کارگر را کمتر از مبلغ تعیین شده پرداخت کرده است و در این صورت کارگر از کارفرما شکایت کرده و خواهان دریافت حقوق کامل خود شده است.

سوالات متداول

قواعد آمره حقوق کار به چه منظور ذکر شده‌اند ؟‌‌

این قواعد به منظور حفظ حقوق کارگران در قانون کار ذکر گردیده‌اند.

طبق قواعد آمره اگر کارگاه فروخته شود تکلیف کارگر چیست ؟‌‌

اگر کارگاه فروخته شود کارگر بیکار نمی‌‌‌شود و کارفرمای جدید موظف به پذیرش او خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص آمره بودن حقوق کار، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون آمره بودن حقوق کار پاسخ دهند.

احتمالا لفظ پرونده مختومه را شنیده‌اید. مبحثی که در این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرد بحث اعتبار امر مختوم احکام و قرارهای صادره از دادگاه و دادسرا می‌باشد. به عبارت دیگر قصد داریم به سوالاتی از این قبیل که آرای صادره باید متضمن چه ویژگی‌هایی باشد تا بتوان اعتبار امر مختوم را برای آن‌ها در نظر گرفت؟ پاسخ دهیم. اعتبار امر مختوم آرای صادره کیفری موجب می‌شود که یک شخص به عنوان متهم مجددا مورد تعقیب و محاکمه واقع نشود. در این خصوص باید قائل به تفکیک شویم بین احکامی که از دادگاه صادر می‌شوند و قرارهایی که از دادسرا صادر می‌شوند.

منبع : پرونده مختومه

اعتبار امر مختومه

به این معنا که اگر موضوعی در دادگاه طرح و رسیدگی شود و این رسیدگی منجر به صدور حکمی قطعی شود امکان طرح مجدد همان دعوا با همان موضوع و همان طرفین دعوا دیگر وجود نخواهد داشت. این امر هم در دعاوی حقوقی هم کیفری جاری است. سقوط دعوا نیز آثار اعتبار امر مختومه را دارد.

توصیه می‌کنیم مقاله سقوط دعوا را مطالعه نمایید.

احکام دادگاه‌ها | پرونده مختومه

هنگامی که یک دادگاه صالح حکمی را در خصوص یک پرونده صادر می‌کند مدت زمانی برای تجدیدنظر خواهی پیش‌بینی شده است که بعد از پایان این مدت تجدیدنظر خواهی، حکم صادر شده از دادگاه قطعی می‌شود. فرقی نمی‌کند که حکم برائت صادر و قطعی شده باشد یا حکم محکومیت. در هر دو صورت اعتبار امر مختوم جاری است. اما باید توجه کرد که وحدت سه مورد در خصوص پرونده‌ای که سابقا در خصوص آن حکم صاده شده است و پرونده فعلی اهمیت دارد و اگر این وحدت وجود نداشته باشد اعتبار امر مختوم جاری نمی‌شود این سه مورد عبارتند از:

وحدت اصحاب دعوی

وحدت اصحاب دعوی به این معنی است که خوانده یک دعوا یا شخص متهم و خواهان دعوا یا شاکی در هر دو پرونده یکی باشند. مثلا اگر احمد علیه علی به جرم دزدی ماشین پرایدش شکایت کند و جرم اثبات نشود و حکم قطعی برائت به نفع علی صادر شود احمد نمی‌تواند دوباره دعوای سرقت ماشین پرایدش را علیه علی تنظیم نماید.

وحدت سبب دعوی

سبب دعوا دلیلی است که بر پایه آن دعوایی مطرح می‌گردد. مثلا کسی با در دست داشتن قرارداد اجاره از مستاجر طلب اجور معوقه می‌کند ولی مستاجر در دادگاه ثابت می‌کند که تمامی اجور را پرداخته است و دادگاه حکم بر بی‌حقی موجر صادر می‌کند. موجر دوباره بر اساس قرارداد اجاره نمی‌تواند اجور معوقه‌ای که پرداخت آن اثبات شده را از همان مستاجر طلب کند. در اینجا قرارداد اجاره سبب دعواست.

وحدت موضوع دعوی | پرونده مختومه

هر دعوایی که اقامه می‌شود دارای یک موضوع است. برای این که اعتبار امر مختوم به یک حکم تعلق بگیرد این موضوع باید در هر دو دعوی واحد باشد. مثلا احمد علیه علی به سبب قرارداد بیع دعوای تسلیم ماشین پراید اقامه می‌کند و در این دعوا حکم علیه احمد صادر می‌شود. دیگر احمد نمی‌تواند به موجب قرارداد پیشین علیه علی دعوای تسلیم ماشین پراید اقامه کند.

ماشین پراید در این مثال موضوع دعواست.

توصیه می‌کنیم مقاله تجدید نظر خواهی را مطالعه نمایید.

قرارهای صادره از دادسرا

پیشتر به مساله اعتبار امر مختوم در خصوص احکام دادگاه پرداختیم و در ادامه قصد داریم تا قرارهایی که از دادسرا صادر می‌شوند را مورد توجه قرار بدهیم.

قرار‌هایی که دادسرا صادر می‌کند را به دو گروه تفکیک می‌کنیم، قرارهای موقوفی تعقیب و قرارهای منع تعقیب. این تفکیک یک علت مهم دارد به عبارت دیگر قرار‌هایی که در گروه قرار‌های موقوفی تعقیب هستند اعتبار امر مختوم دارند اما قرار‌هایی که در گروه قرار‌های منع تعقیب هستند وضعیت متفاوتی دارند.

توصیه می‌کنیم مقاله توقیف دادرسی را مطالعه نمایید.

اگر دلیل صادر شدن قرارهای منع تعقیب جرم نبودن عملی باشد که ارتکاب یافته است پس از این که قطعی می‌شوند اعتبار امر مختوم دارند ولی اگر دلیل صادر شدن قرارهای منع تعقیب فقدان ادله و دلیل برای انتساب بزه باشد در این صورت این قرارها اعتبار امر مختوم ندارند و زمانی ممکن است دلیل جدید در این خصوص کشف شود که در این صورت اگر دادستان موافقت کند این امکان به وجود می‌آید که رسیدگی مجدد در این خصوص ادامه پیدا کند چراکه پیشتر اشاره شد، دلیل صادر شدن قرار منع تعقیب در فرض بیان شده فقدان ادله بوده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص پرونده مختومه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون پرونده مختومه پاسخ دهند.

هنگامی که شکایت خود را در مرجع دادگستری مطرح می‌کنیم، در صورتی که مرجع اشتباه را انتخاب کرده باشیم دادگاه قرار عدم صلاحیت صادر می‌کند، ممکن است این سوال مطرح شود که صلاحیت ذاتی چیست؟ و زمانی که نتوانید به این سوال خود پاسخ دهید باز هم در طرح دعوای خود دچار مشکل می‌شوید. در این مقاله به این سوال پاسخ داده‌ایم.

منبع : صلاحیت ذاتی چیست

صلاحیت

صلاحیت به‌معنای اهلیت مرجع رسیدگی‌کننده برای رسیدگی به امور قضایی است.

صلاحیت به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱.صلاحیت ذاتی.

۲.صلاحیت نسبی.

صلاحیت ذاتی

صلاحیت یک مرجع از سه حیث، صلاحیت ذاتی نام دارد به‌عبارت دیگر، صلاحیت ذاتی دارای سه مولفه است:

۱.صنف ( قضایی یا اداری ).

۲.نوع ( عمومی یا اختصاصی ).

۳.درجه ( بدوی یا تجدیدنظر ).

تقسیم‌بندی مراجع از حیث صنف

از این حیث، به دو دسته قضایی و اداری تقسیم می‌شوند:

۱.مراجع قضایی: مراجعی هستند که به اختلاف ناشی از روابط و حقوق خصوصی فی‌مابین مردم رسیدگی می‌کنند مثل دادگاه عمومی.

۲.مراجع اداری: مراجعی هستند که به تظلمات مردم از دولت یا به اختلافات فی‌مابین مردم و دولت یا نهادهای عمومی درصورتی که اختلاف ناشی از اعمال حاکمیت باشد رسیدگی می‌کنند. مواردی مانند دریافت مالیات، دریافت عوارض گمرک و…. در شمار اعمال حاکمیت‌اند.

تقسیم‌بندی مراجع از حیث نوع

از این حیث، مراجع به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند:

۱.مراجع عمومی: مراجعی هستند که صلاحیت رسیدگی به تمام دعاوی و اختلافات مربوطه را دارند به‌جز آن چه به‌موجب سایر قوانین در صلاحیت سایر مراجع قرار گرفته است.

۲.مراجع اختصاصی: مراجعی هستند که فقط صلاحیت رسیدگی به موضوعاتی را دارند که صراحتا طبق قانون در صلاحیت ایشان قرار گرفته است.

دراین خصوص توجه داشته باشید که:

الف. مراجع رسیدگی‌کننده به دعاوی حقوقی به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند.

ب. مراجع رسیدگی‌کننده به امور کیفری نیز به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند.

ج. مراجع اداری نیز به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند.

تقسیم‌بندی مراجع از حیث درجه

مراجع رسیدگی‌کننده به دعاوی و اختلافات، دارای سلسله مراتبی هستند که این سلسله مراتب باید رعایت شود؛ از این حیث، مراجع رسیدگی‌کننده به تالی و عالی تقسیم می‌شوند. دراین خصوص توجه داشته باشید که:

۱. برای مثال، شورای حل اختلاف و محاکم عمومی، مرجع تالی و دادگاه تجدیدنظر و دیوان عالی کشور، مرجع عالی هستند.

۲. در مراجع اداری و غیردادگستری نیز این تقسیم‌بندی وجود دارد. برای مثال در مقام رسیدگی به اختلافات ناشی از روابط کار، هیات تشخیص اداره کار، مرجع تالی و هیات حل اختلاف اداره کار، مرجع عالی است.

۳. تا وقتی که به ماهیت دعوایی در مرجع پایین‌تر رسیدگی نشده، رسیدگی به آن دعوا در مرجع بالاتر ممکن نیست.

احکام صلاحیت ذاتی

۱. قوانین مربوط به صلاحیت ذاتی، عطف‌بماسبق می‌شود و با توجه به اثر فوری این مقررات، شامل دعاوی مطروحه نیز می‌شود.

۲. این قواعد، آمره است پس اصحاب دعاوی نمی‌توانند با توافق صریح یا ضمنی، دعوای مطروحه را به مراجع فاقد صلاحیت ذاتی واگذار کنند.

۳. مرجعی که دعوا در آن‌جا مطرح می‌شود اگر فاقد صلاحیت ذاتی باشد مکلف است حتی بدون ایراد از جانب شخص ذی‌نفع، از رسیدگی خودداری کند و قرار عدم صلاحیت صادر کند زیرا قواعد صلاحیت ذاتی جزء قواعد آمره است.

۴. اگر رای از مرجعی که فاقد صلاحیت ذاتی است صادر شود، در مرحله تجدیدنظر یا فرجام، مرجع رسیدگی‌کننده رای صادره را نقض می‌کند حتی اگر در مرحله بدوی به آن اعتراض نشده باشد.

۵. صحیح است که طرفین می‌توانند حق تجدیدنظرخواهی را از خود سلب کنند و همچنین محکوم‌علیه می‌تواند اقدام به تجدیدنظر نکند اما طرفین نمی‌توانند دادگاه تجدیدنظر را مرجع بدوی رسیدگی به اختلافات خود قرار دهند. اگر طرفین با توافق یکدیگر مقرر کنند که دعوا ابتدا در مرحله تجدیدنظر مطرح شور دراین‌صورت، دادگاه قرار عدم صلاحیت صادر می‌کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص صلاحیت ذاتی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون صلاحیت ذاتی پاسخ دهند.

زمانی که معامله‌ای انجام می‌دهید اگر عیب یا نقصی در مبیع شما وجود داشته باشد شاید گمان کنید دیگر هیچ راهی وجود نخواهد داشت و به شما ضرر غیر‌قابل جبرانی وارد شده است. اما قانونگذار راه‌های مختلفی برای فسخ معامله پیش‌بینی کرده است حتی اگر ضرری متوجه شما نشده باشد باز هم ممکن است با عنصر قانونی انفساخ مواجه بشوید که معامله را بدون اراده طرفین برهم می‌زند. در ادامه به این نوع از فسخ قرارداد می‌پردازیم.

منبع : انفساخ به چه معناست و چگونه اتفاق می‌افتد

تعریف

انفساخ یا قهری بودن انحلال بدین معنا است که عقد خود به خود و بدون اینکه نیاز به عمل حقوقی اضافی باشد بلا‌اثر می‌گردد و حق انتخاب برای یکی از دو طرف یا دادگاه برای نگه داشتن عقد وجود ندارد.

اقسام انفساخ

انفساخ عقد را بر اساس نقشی که اراده در ایجاد سبب آن دارد به دو گروه اصلی می‌توان تقسیم کرد:

۱- انفساخی که به طور مستقیم ناشی از اراده صریح دو طرف قرارداد است. مثل اجاره‌ای که پس از پایان مدت یک سال مشروط به اخطار کتبی موجر پایان می‌پذیرد.

۲- انفساخی که ناشی از حکم قانونگذار است مثل انحلال تمام قرارداد‌های جایز در صورت فوت با حجر یک طرف عقد.

شرط فاسخ

ممکن است دو طرف عقد درباره‌ انفساخ احتمالی عقد در آینده توافق نمایند. به این توافق و تراضی، شرط فاسخ می‌گویند.

تحقق شرط فاسخ منوط به وقوع رویدادی در آینده می‌باشد. مثل اینکه در قرارداد ( اجاره به شرط تملیک) فروشنده شرط می‌کند اگر پرداخت هر یک از اقساط اجاره بیشتر از ۲۰ روز به تاخیر بیفتد قرارداد منفسخ می‌شود. در این فرض تحقق شرط فاسخ معلق به تاخیر در پرداخت اقساط اجاره است.

شرط انفساخ در قراردادی اثر دارد که قابل انحلال به اراده باشد. برای مثال عقد نکاح جز از راه طلاق از بین نمی‌رود پس شرط فاسخ در آن راه ندارد و زن و شوهر نمی‌توانند توافق کنند در صورت وقوع رویدادی در آینده عقد نکاح خود به خود منفسخ شود.

برای آشنایی بیشتر با مفهوم انفساخ و آثار آن در قرارداد با مشاوران حقوقی ما تماس حاصل نمایید.

انفساخ ناشی از حکم قانون

انفساخی که منوط به حکم قانون است مربوط به دو مورد است:

۱- تلف قهری موضوع تملیک.

قانونگذار مقرر کرده اگر مال موضوع عقد بدون تقصیر تلف شد، عقد منفسخ می‌شود. ماده ۳۸۷ قانون مدنی ( تلف مبیع قبل از قبض ) و ماده‌ ۴۸۳ قانون مدنی ( تلف منافع قبل از تسلیم ) اشاره به همین موضوع دارند.

۲- مرگ و حجر یکی از دو طرف عقد جایز.

طبق قانون اگر یکی از دو طرف عقد جایز فوت کنند عقد منفسخ می‌شود. همچنین جنون و سفه در مواردی که رشد معتبر است هم موجب انفساخ عقد جایز می‌شود.

توصیه می‌کنیم مقاله جنون را مطالعه نمایید.

توصیه می‌کنیم مقاله حجر را مطالعه نمایید.

توصیه می‌کنیم مقاله لازم یا جایز بودن عقد را مطالعه نمایید.

مبنای حقوقی انفساخ و نتیجه‌ آن

علت اصلی انفساخ عقودی مثل وکالت به دلیل مرگ و حجر یکی از دو طرف، جایز بودن آن نیست بلکه اثری است که از عقد ناشی می‌شود. بیان این اثر، هدفی است که دو طرف دنبال می‌کنند پس همه چیز به اراده‌ افراد برمی‌گردد و مفاد عرفی تراضی طرفین انحلال چنین عقودی در صورت فوت و حجر است.

دو طرف می‌توانند عقد خود را غیر‌قابل انحلال بکنند، حتی برای بعد از مرگ و حجر منتهی گاهی ثبات عقد بعد از مرگ و حجر، مقتضای آن را تغییر می‌دهد؛ مثلا وکالتی را فرض کنید که در آن موکل عقد را غیر‌قابل انحلال کرده است طبیعتا پس از مرگ موکل، وارثان او مجبورند ولایت وکیل مورث را بپذیرند، چنین نهادی دیگر عقد وکالت نیست همچنین این موضوع خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه است.

به عنوان قاعده می‌توان گفت به غیر از مواردی التزام به عقد با مقتضای آن یا نظم عمومی مخالف است.

مفاد تراضی طرفین می‌تواند انفساخ عقد در صورت فوت و حجر را مشروط یا ممنوع کند.

همانطور که همه ما ‌‌می‌دانیم در جامعه اختلاف نظر‌‌های زیادی وجود دارد و همه افراد ‌‌نمی‌توانند با یکدیگر سازگار شوند. از این رو ممکن است افراد مختلف در جامعه با هم درگیر شوند و به یکدیگر آسیب برسانند. با وجود اینکه این آسیب‌‌ها ‌‌می‌توانند خسارت‌‌های جبران ناپذیری را پدید آورند اما باز هم قانون به افراد اجازه ‌‌می‌دهد که در صورت تمایل از مجرم گذشت‌ نمایند. در ادامه قصد داریم در مورد گذشت از قصاص نفس توضیحات مفصلی را خدمتتان ارائه دهیم، با ما همراه باشید.

منبع : گذشت از قصاص

قصاص نفس چیست‌‌‌ ؟

قصاص نفس یکی از مجازات‌‌‌‌های تعیین‌ شده برای مجرمین ‌‌می‌باشد که توسط قانونگذاران وضع گردیده است. هرگاه فردی به صورت آگاهانه و کاملا عمدی شخص دیگر را به قتل برساند به مجازات قصاص نفس محکوم ‌‌می‌شود و طبق قانون جان خود را از دست خواهد داد. اولیای دم مقتول ‌‌می‌توانند در دادگاه از قاتل شکایت کنند و خواهان‌‌ قصاص او شوند که در این صورت با تقاضای آن‌‌ها موافقت شده و حکم قصاص اجرا ‌‌می‌شود.

آیا گذشت از قصاص نفس امکانپذیر است‌‌‌ ؟

طبق توضیحات ذکر شده در بالا قتل جرم بسیار بزرگی است و برای آن مجازات سختی نیز در نظر گرفته شده است. اما قانون به اولیای دم مقتول این اجازه را ‌‌می‌دهد که در صورت تمایل از قاتل گذشت نمایند. اولیای دم کسانی هستند که از مقتول ارث ‌‌می‌برند ولی همسر با اینکه از مقتول‌‌ ارث ‌‌می‌برد ‌‌نمی‌تواند قاتل را ببخشد و یا درخواست قصاص او داشته باشد. اولیای دم مثل پدر، مادر و فرزند مقتول ‌‌می‌توانند به صورت مجانی قاتل را ببخشند که در این صورت حکم قصاص اجرا نخواهد شد.

نکته بسیار مهم: اولیای دم مقتول ‌‌می‌توانند در هر مرحله‌‌‌ای از رسیدگی به پرونده و یا حتی در حین اجرای حکم قاتل را ببخشند و این کار آن‌‌ها هیچ مانعی نخواهد داشت و قاتل نیز بخشیده خواهد شد.

گذشت مشروط از قصاص

چشم پوشی مشروط از قصاص به این معناست ‌که اولیای دم مقتول راضی به بخشش قاتل هستند اما برای بخشش شرطی دارند که ‌قاتل باید به آن عمل کند. برای مثال خانواده مقتول ‌‌می‌توانند اعلام کنند که در صورت دریافت دیه قاتل را ‌‌می‌بخشند و از او‌ گذشت ‌‌می‌کنند. اما نکته‌‌‌ای که بسیار حائز اهمیت است این ‌‌می‌باشد که اگر قاتل نتواند دیه را پرداخت کند اولیای‌‌ دم مقتول اجازه دارند پرونده را دوباره برای بررسی به دادسرا بفرستند و خواهان قصاص او شوند و در صورت عدم‌ پرداخت دیه قاتل قصاص خواهد شد.

رجوع از بخشش در قصاص قاتل

همانطور‌‌ که در بالا گفته شد اولیای دم ‌‌می‌توانند به صورت مجانی یا شرطی از قاتل گذشت کنند و او را ببخشند. اما برخی از افراد تصور ‌‌می‌کنند که رجوع از بخشش در قصاص قاتل امکانپذیر است و اولیای دم اگر در زمان‌‌های بعد بخواهند قاتل قصاص شود حق درخواست قصاص‌‌ را خواهند داشت که در این‌باره باید بگوییم این تصور کاملا‌‌ اشتباه است و طبق قانون مجازات اسلا‌‌می ‌رجوع از گذشت قصاص قاتل امکانپذیر نیست و هرگاه که اولیای دم اعلام کنند قاتل را بخشیده‌اند دیگر ‌‌نمی‌توانند از تصمیم ‌خود پشیمان شوند و در خواست قصاص نمایند.

نکته بسیار مهم: چنانچه ‌اولیای دم‌ اعلام کنند که در صورت دریافت دیه قاتل را ‌‌می‌بخشند‌ ‌‌می‌بایست قاتل‌ در مدت زمانی که توسط دادگاه تعیین ‌‌می‌شود دیه را به اولیای دم مقتول پرداخت کنند و پرداخت دیه پس از گذشت مدت زمان تعیین شده توسط دادگاه امکانپذیر نیست.

سوالات متداول

آیا ‌‌می‌توان از قاتل گذشت نمود‌‌‌ ؟

بله گذشت از قاتل امکانپذیز بوده و اولیای دم ‌‌می‌توانند هر زمان که بخواهند از قصاص قاتل صرف نظر نمایند.

اگر قاتل در مدت زمان تعیین شده دیه را نپردازد تکلیف چیست‌‌‌ ؟

در این صورت قاتل طبق قانون قصاص خواهد شد که توضیحات کامل‌تر در متن مقاله آمده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص گذشت از قصاص، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون گذشت از قصاص پاسخ دهند.