نظر کارشناس رسمی چه ارزشی دارد و چگونه در رای تاثیر می‌گذارد؟ گاهی در امور حقوقی قاضی پرونده نمی‌تواند رای مقتضی را صادر نماید و برای این کار نیاز به کارشناس متخصص در این امر دارد که با توجه به نظر کارشناسی رای را صادر نماید. اما این تنها دادگاه نیست که می‌تواند از نظر کارشناس برای حل پرونده‌های موجود استفاده‌ کند بلکه طرفین دعوا نیز می‌توانند از دادگاه درخواست کارشناسی بنمایند به این ترتیب قانون برای درخواست کارشناسی توسط طرفین یا دادگاه قوانین متفاوتی وضع کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

کارشناسی

کارشناسی یعنی قاضی در اموری که جنبه فنی و تخصصی غیرقضایی دارند نظر متخصص امر را ملاک قرار می‌دهد و با کسب نظر از متخصص امر یا متخصصین امر، ابهاماتی را که نسبت به امور موضوعی وجود دارد می‌زداید.

اوصاف کارشناسی عبارتند از:

۱.درقالب قرار کارشناسی اجرا می‌شود.

۲.قاضی می‌تواند راسا یا به درخواست یکی از طرفین این قرار را صادر کند.

۳.اطلاعات حاصل از این قرار در زمره امارات قضایی است.

الزام یا عدم الزام قاضی در تبعیت از نظر کارشناس

۱.در امور فنی و تخصصی غیرقضایی که نظر کارشناس متخصص امر نیاز باشد، قاضی در حیطه مسائل غیرقضایی امر مربوطه را به کارشناس ارجاع می‌دهد.

۲.چون نظر کارشناسی اماره قضایی است در صورت تعارض با سایر ادله دادگاه می‌تواند ادله مزبور را ترجیح دهد.

۳.اگر نظر کارشناس با اوضاع محقق و معلوم قضیه مطابقت نداشته باشد یعنی اشتباه بودن نظر کارشناس کاملا واضح و مبرهن باشد قاضی به آن نظر توجه نمی‌کند بدون آن که نیاز باشد طرفین دعوا به این نظریه اعتراض کنند.

امور قابل ارجاع به کارشناس

اموری قابل ارجاع به کارشناس است که دو شرط زیر را داشته باشد:

۱.در شمار امور موضوعی باشد.

۲.دارای جنبه فنی و تخصصی باشد.

قواعد انتخاب کارشناس

کارشناس باید دارای اوصاف زیر باشد:

۱.پروانه کارشناسی رسمی دادگستری داشته باشد.

۲.مورد وثوق دادگاه باشد.

۳.درصورت تعدد کارشناسان مورد وثوق دادگاه، کارشناس به قید قرعه انتخاب می‌شود.

۴.انتخاب کارشناس با دادگاه است.

۵.کارشناس یک شخص حقیقی است.

اقسام کارشناس از حیث طریقه انتخاب

۱.کارشناس منتخب دادگاه: کارشناسی که توسط دادگاه تعیین می‌شود.

۲.کارشناس مرضی‌الطرفین: ممکن است طرفین دعوا قبل از آن که دادگاه کارشناس انتخاب کند با توافق یکدیگر شخصی را بعنوان کارشناس مرضی‌الطرفین تعیین و به دادگاه معرفی کنند. کارشناس مرضی الطرفین می‌تواند کارشناس رسمی دادگستری نباشد.

طریقه انجام کارشناسی

۱.قاضی قرار کارشناسی را راسا یا به درخواست یکی از طرفین دعوا صادر می‌کند.

۲.با درخواست یکی از طرفین دعوا، قاضی درصورتی مکلف به صدور قرار کارشناسی است که آن موضوع را واجد جنبه تخصصی غیرقضایی بداند.

۳.این قرار از جانب طرفین دعوا قابل شکایت نیست.

۴.اگر محل انجام تحقیقات کارشناسی، خارج از مقر دادگاه رسیدگی‌کننده به دعوا باشد، دادگاه رسیدگی‌کننده، به دادگاه محل انجام تحقیقات نیابت می‌دهد تا کارشناس تعیین کند.

۵.کارشناس مکلف به قبول امر کارشناسی و ارائه‌ نظر است مگر آن که دارای عذر موجهی باشد.

مهلت کارشناس برای ارائه نظر

۱.قاضی در قرار کارشناسی مهلت کارشناس را تعیین می‌کند.

۲.مهلت کارشناسی به درخواست کارشناس توسط قاضی برای یک بار قابل تمدید است.

۳.اگر کارشناس در مهلت مقرر نظر خود را به دادگاه تسلیم نکند کارشناس دیگری تعیین می‌شود.

۴.این مقررات برای کارشناس مرضی‌الطرفین هم جاری است.

قواعد حاکم بر حق‌الزحمه کارشناس

۱.در قرار کارشناسی دستمزد علی‌الحساب تعیین می‌شود.

۲.دادگاه، حق‌الزحمه نهایی را بعد از تقدیم نظر کارشناس تعیین می‌کند.

۳.دادگاه نمی‌تواند دستمزد کارشناسی را بیش از تعرفه تعیین کند.

۴.پرداخت دستمزد به کارشناس منوط به تسلیم نظر کارشناسی است.

۵.اگر کارشناس نظر خود را خارج از مهلت تقدیم کند همچنان مستحق حق‌الزحمه است.

۶.اگر کارشناس اقدام به کارشناسی کند اما به دلایلی که خارج از اراده اوست انجام کارشناسی منتفی شود او مستحق دریافت حق‌الزحمه‌ای متناسب با اقداماتی است که انجام داده است.

۷.اعتراض به نظر کارشناس مانع از پرداخت حق‌الزحمه او نیست. حتی عدم پذیرش نظریه کارشناسی از جانب دادگاه نیز مانع از پرداخت حق الزحمه او نیست.

شخص عهده‌دار دستمزد کارشناس

تادیه دستمزد کارشناس و تهیه وسایل اجرای قرار کارشناسی به‌نحو زیر است:

۱.اگر قاضی راسا قرار را صادر کرده باشد:

الف. در مرحله بدوی بر عهده خواهان است.

ب. در مرحله تجدیدنظر بر عهده تجدیدنظر‌خواه است.

۲.اگر قاضی به درخواست یکی از طرفین قرار را صادر کرده باشد:

هزینه برعهده متقاضی است.

توصیه می‌کنیم مقاله تعرفه کارشناسان رسمی را مطالعه نمایید.

اعتراض به نظر کارشناس

۱.هم نظریه کارشناس منتخب دادگاه و هم نظریه کارشناس مرضی‌الطرفین قابل اعتراض است.

۲.طرفین دعوا از تاریخ ابلاغ وصول نظریه کارشناس، ۷ روز مهلت اعتراض دارند.

۳.اعتراض به نظر کارشناس باید کتبی باشد.

۴.پذیرش اعتراض و ارجاع امر کارشناسی مجدد، بستگی به قاضی دارد.

توصیه می‌کنیم مقاله رد نظر کارشناس را مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نظر کارشناس، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون نظر کارشناس پاسخ دهند.