موضوع بحث ما در این مقاله عقدی است به نام عقد هبه. این عقد مانند سایر عقود نکات و مطالب مختص به خود دارد که پرداختن به آن‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد. در این راستا ما به قانون مدنی نظر می‌کنیم و مواد آن را مستند تعاریفی قرار می‌دهیم که از این عقد صورت گرفته است. پیش از بیان هر نکته‌ای باید بدانیم که منظور ما از عقد هبه چه نوع عقدی است. منظور ما از این عقد در واقع این است که یک نفر مالش را به تملیک دیگری در می‌آورد آن هم به طور مجانی. در این صورت عقد محقق می‌شود. در ادامه مطالب و نکات دیگری را که از اهمیت بسیاری برخوردار هستند بیان می‌کنیم.

ماده قانونی در خصوص هبه

مطابق ماده ۷۹۵ قانون مدنی هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به طور رایگان به ملکیت کس دیگری درآورد.

طرفین عقد

این عقد چه طرفینی دارد؟ یک طرف به نام واهب که مال را می‌بخشد و یک طرف به نام متهب که مال به او هدیه شده است و آنچه که مورد هبه واقع شده است عین موهوبه در نظر گرفته می‌شود.

چه نوع مالی می‌تواند موضوع هبه قرار بگیرد و چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد ؟

منظور ما از اینکه چه نوع مالی می‌تواند موضوع حق قرار بگیرد این است که به عنوان مثال عین می‌تواند موضوع عقد واقع شود.

منفعت

موقعیتی را تصور کنید که شخص الف به شخص ب زمینش را هبه می‌کند. این امکان وجود دارد که منفعت یک مال مورد و موضوع هبه قرار بگیرد. به عنوان مثال شخص الف خانه‌اش را که عین است موضوع و مورد هبه قرار نمی‌دهد. بلکه منفعت خانه‌اش را موضوع هبه قرار می‌دهد. در این صورت حتماً باید مدت را مشخص کند به عبارت دیگر باید مشخص باشد که شخص تا چه مدت می‌تواند از منفعت استفاده کند.

رایگان بودن

این عقد یک عقد مجانی می‌باشد به همین دلیل کسانی که اهلیت ندارند مثل صغیر ممیز و سفیه می‌توانند آن را قبول کنند. شرط صحت هبه قبض است و در اینجا باید اشاره کنیم که صغیر ممیز و سفیه می‌توانند مال هدیه را قبول کنند در حالی که این امکان وجود ندارد که بتوانند قبض کنند و کسانی که باید این امر را انجام دهند در واقع نمایندگان آن‌ها می‌باشند.

این مطلب مطابق ماده ۷۹۹ قانون مدنی بیان شد متن قانون به این شرح است: در هبه به نفع صغیر یا مجنون یا سفیه ولی آنان باید مال را قبض نماید.
در خصوص مجنون و صغیر غیر ممیز باید بیان کنیم که برخلاف سفیه و صغیر ممیز آن‌ها حتی نمی‌توانند هبه را قبول کنند. بنابراین اشخاصی که قبول و قبض آن را انجام می‌دهند در واقع نمایندگان آن‌ها هستند و منظور ما از محجورین اشخاصی هستند که اهلیت ندارند.

هبه معوض

در ماده ۸۰۱ قانون مدنی بیان شده است که هبه ممکن است عوض داشته باشد. بنابراین واهب ممکن است شرط نماید که متهب مالی را به او مجانا ببخشد یا عمل مشروعی را مجاناً برای او یا دیگری انجام دهد. در توضیح این ماده باید اشاره کنیم که با وجود این که هبه یک عقد مجانی می‌باشد می‌توانیم برای آن شرط عوض قرار بدهیم. اگر بخواهیم این مفهوم را با توضیح مثالی ساده‌تر کنیم باید بگوییم که تصور کنید شخصی به شما خانه‌ای را می‌بخشد و هدیه می‌کند به این شرط که شما از فرزند او یک ماه نگهداری کنید.

توصیه می‌کنیم مقاله رجوع هبه را مطالعه نمایید.

بررسی مبحث صدقه

صدقه را می‌توان به عنوان یک هبه در نظر گرفت که نسبت به شخص واهب لازم می‌باشد. منظور از لازم بودن این است که حق رجوع وجود ندارد. همانطور که در ماده ۸۰۷ به این موضوع اشاره شده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص هبه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون هبه پاسخ دهند.