امروزه در تمام کشور‌ها‌ی جهان مراجع قضایی قبل از صدور حکم سعی می‌کنند ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ میان افراد را حل کرده و آن‌ها‌ را به صلح و سازش با یکدیگر دعوت نمایند. حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ میان طرفین دعوا می‌تواند از بروز مشکلات دیگر در آینده جلوگیری کند و بخشش طرفین از دیدگاه اسلامی نیز عمل پسندیده‌‌ای‌ است. یکی از مراجع قضایی که در جامعه ما به همین منظور تشکیل می‌شود شورای حل اختلاف‌ می‌باشد که دارای صلاحیت‌ها‌ی مختلفی است. در ادامه این مقاله قصد داریم در خصوص قانون شورای حل اختلاف و ساختار این شورا توضیحات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم، با ما همراه باشید.

منبع : قانون شورای حل اختلاف

شورای حل ا‌ختلاف چیست‌‌‌‌ ؟‌

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ یک مرجع قضایی می‌باشد که برای اولین بار توسط دستگاه قضا تاسیس شده و همانطور که از نام آن مشخص می‌باشد به منظور حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ و ایجاد صلح و سازش میان خواهان و خوانده دعوا تشکیل می‌گردد. شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ در تمامی‌شهر‌ها‌ تشکیل می‌شود و دارای صلاحیت‌ها‌ی مختلفی می‌باشد. همچنین مطابق نظر قانونگذار اگر لزوم داشته باشد این شورا در روستا‌ها‌ نیز تشکیل خواهد شد. اعضای شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ که شامل قضات و کارمندان مشاوران و… می‌شوند توسط قوه قضائیه انتخاب خواهند شد.

قانون شورای حل اختلاف

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ نسبت به دیگر مراکز قضایی دارای ساختار متفاوتی می‌باشد. این شورا دارای یک رئیس می‌باشد، همچنین یک عضو علی البدل و دو عضو اصلی دارد. رییس این شورا توسط دستگاه قضا منصوب می‌شود. شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ دارای یک یا چند قاضی می‌باشد که معمولا این افراد از مابین قضات باز نشسته انتخاب خواهند شد. نکته حائز اهمیت این است که یک قاضی‌ می‌تواند به عنوان عضو چندین شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ منصوب شود. تمام اعضای شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ برای منصوب شدن در جایگاه خود می‌بایست دارای شرایط زیر باشند:

• تدین به دین اسلام
• متاهل بودن
• نداشتن سابقه ‌‌‌‌کیفر‌ی‌ و محروم شدن از حقوق اجتماعی
• دارا بودن حداقل شش ماه سابقه سکونت در حوزه شورا
• دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی برای اعضای شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ شهر‌ها‌ و دارا بودن مدرک دیپلم برای اعضای شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ روستا‌ها‌
• دارا بودن حداقل ۳۰سال سن
• دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت
• شهرت به حسن عمل، دیانت و امانت
• التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی
• عدم اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی و…
• دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران

صلاحیت شورای حل اختلاف | قانون شورا

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ نیز مانند هر مرجع قضایی دیگری دارای صلاحیت‌ها‌ی مشخصی می‌باشد. این شورا به ایجاد صلح و سازش میان دو طرف حقیقی یا حقوقی دعوا می‌پردازد. در زیر موارد صلاحیت این مرجع را برایتان ذکر نموده‌‌ایم:

• جنبه خصوصی جرائم غیر قابل گذشت
• کلیه جرائم قابل گذشت
• تمامی امور مدنی و حقوقی تا سقف مالی بیست میلیون تومان

نکته: شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ در صورتی به موارد بالا رسیدگی خواهد کرد که هر دو طرف دعوا خواهان رسیدگی به پرونده باشند. در صورتی که یکی از طرفین به این مسئله تمایلی نداشته باشد شورا هر دو طرف را به مراجع صالح راهنمایی خواهد کرد. اما در برخی موارد نیاز نیست که هردو طرف از شورا در خواست رسیدگی به پرونده را داشته باشند و چنانچه یکی از طرفین خواهان رسیدگی به موضوع پرونده باشد شورا بررسی آن را آغاز خواهد کرد. این موارد به شرح زیر می‌باشند:

• دعاوی مربوط به تامین دلیل
• جرایم تعزیری که مجازات آن‌ها‌ جریمه نقدی تا درجه ۸ باشد
• دعاوی خانوادگی شامل نفقه، مهریه، جهیزیه و…
• دادخواست اعسار، در صورتی که شورا از ابتدا به موضوع دعوا رسیدگی نموده باشد
• صادر کردن گواهی انحصار وراثت، مهر و موم نمودن‌‌‌تر‌که و رفع نمودن آن، تحریر نمودن ترکه
• دعاوی تعدیل اجاره بهای ملک و املاک به گونه‌‌ای‌ که در رابطه استیجاری طرفین هیچ گونه ‌‌‌‌ا‌ختلا‌فی وجود نداشته باشد.
• کلیه دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره، به غیر از دعاوی مربوط به سر قفلی و حق کسب و…
• دعاوی مالی مربوط به اموال منقول تا مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ به تمامی موارد بالا رسیدگی کرده و در خصوص آن‌ها‌ رای صادر خواهد کرد.

نکته: شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ نمی‌تواند حکم شلاق و حبس برای هیچ فردی صادر نماید.

کدام دعاوی قابلیت طرح در شورای حل اختلاف را ندارند‌‌‌‌ ؟‌

برخی دعاوی وجود دارند که تحت صلاحیت شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ نیستند. چنانچه طرفین این دعاوی بخواهند که این موارد را در شورا مطرح نمایند و از این کار رضایت داشته باشند، طبق قانون این دعاوی باز هم قابل طرح در شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ نمی‌باشند. در زیر دعاوی غیر قابل طرح در شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ را نام برده‌ایم:

• امور تحت صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قضایی غیر دادگستری
• کلیه دعاوی مربوط به اموال عمومی و دولتی
• کلیه دعاوی مربوط به حجر و ورشکستگی افراد
• بروز ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ در وقفیت، تولیت، وصیت
• فسخ نکاح
• رجوع و نسب
• طلاق
• ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ در اصل ازدواج

سوالات متداول

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ به چه منظور تشکیل می‌شود‌‌‌‌ ؟‌

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ به منظور ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعاوی تشکیل می‌گردد.

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ دارای چند عضو علی البدل و اصلی است‌‌‌‌ ؟‌

شورای حل ‌‌‌‌ا‌ختلا‌ف‌ دارای یک عضو علی البدل و دو عضو اصلی می‌باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قانون شورای حل اختلاف، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون قانون شورای حل اختلاف پاسخ دهند.