همه ما در جامعه از حق و حقوق خود دفاع ‌‌‌‌می‌کنیم و معتقد هستیم که دفاع از حق یک وظیفه شرعی و قانونی است که به عهده ما‌ گذاشته شده است. حال بعضی از افراد به ناحق به حقوق دیگری تجاوز می‌نمایند که قربانیان نیز لاجرم مجبور به دفاع از خود می‌شوند. دفاع مشروع از جمله مواردی است که در قانون ‌توضیحات کاملی در خصوص آن ‌آمده است. در این مقاله نیز قصد داریم بررسی نماییم که دفاع مشروع چیست و چه شرایطی دارد.

منبع : دفاع مشروع چیست

دفاع مشروع چیست ؟

دفاع مشروع در واقع به دفاع‌ کردن به حق از خود گفته ‌‌‌‌می‌شود. در برخی موارد دیده ‌‌‌‌می‌شود‌ که‌ فرد برای دفاع از مال، جان، نفس، ناموس و… خود دست به انجام‌‌‌‌ کاری ‌‌‌‌می‌زند که در حالت عادی جرم تلقی ‌‌‌‌می‌شود اما با این وجود او مستحق مجازات نیست و طبق قانون‌ نباید مجازات شود که در این مورد ‌‌‌‌می‌توان گفت دفاع او مشروع بوده است.

برای مثال مردی قصد تجاوز به زنی را دارد که زن برای جلوگیری از این ‌کار مرد را به قتل ‌‌‌‌می‌رساند و یا مردی در حال کتک خوردن از دیگری ‌‌‌‌می‌باشد و در حال صدمه دیدن است‌ که در این‌ صورت فرد مهاجم را هل ‌‌‌‌می‌دهد و ‌به ‌او ‌آسیب ‌‌‌‌می‌رساند، با وجود اینکه در این دو مثال گفتیم قتل و آسیب به دیگران انجام ‌‌‌‌می‌شود اما‌ باز هم افراد مستحق مجازات نیستند زیرا دفاع آن‌ها مشروع بوده است.

شرایط دفاع مشروع چیست

دفاع مشروع با وجود اینکه شامل مجازات ‌‌‌‌نمی‌شود اما‌‌‌‌ دارای شرایطی می‌باشد که ‌تنها در صورت وجود همه آن‌‌‌‌‌ها فرد مرتکب مجازات نخواهد شد و در غیر این صورت ‌‌‌‌می‌توان گفت که‌ دفاع او مشروع نیست. شرایط دفاع مشروع به شرح زیر ‌‌‌‌می‌باشد:

• در صورتی که رفتار فرد کاملا ضروری باشد و بدون انجام آن خطر از او رفع نگردد دفاع مشروع صورت گرفته است.
• دفاع به علت یک ترس و بیم عقلانی باشد.
• دفاع ناشی از اقدام متجاوزانه فرد و دفاع طرف مقابل نباشد.
• فرد نتواند عملا از قوای دولتی در این زمینه کمک ‌بگیرد و به صورت فوری به آن‌‌‌‌‌‌ها دسترسی نداشته باشد و یا مداخله آن‌ها کاری از پیش نبرد و اثری نداشته باشد.

دفاع مشروع از دیگران

در برخی موارد دیده ‌‌‌‌می‌شود که افراد اقدام به دفاع مشروع از دیگران ‌‌‌‌می‌نمایند که در این صورت نه تنها باید شرایط ذکر شده در بالا موجود باشند بلکه شرایط دفاع مشروع از دیگران نیز ‌‌‌‌می‌بایست حتما موجود باشند تا دفاع فرد از دیگران مشروع به حساب آید. شرایط دفاع مشروع از دیگران به شرح زیر است:

• فردی ‌‌‌‌می‌بایست از نزدیکان خود دفاع کرده باشد.
• چنانچه وظیفه دفاع از آن‌ شخص به عهده فرد باشد دفاع مشروع به حساب ‌‌‌‌می‌آید.
• در صورتی که فرد در دفاع از خود ناتوان و ضعیف باشد دفاع از او مشروع ‌‌‌‌می‌باشد.
• چنانچه فرد تقاضای دفاع و کمک نماید دفاع از او مشروع است.
• اگر فرد در وضعیت و شرایطی باشد که قادر به کمک ‌خواستن نباشد دفاع از او مشروع ‌‌‌‌‌می‌باشد.

سوالات متداول

آیا دفاع از ناموس خود مشروع است ؟

بله در صورت وجود برخی شرایط مشروع به حساب ‌‌‌‌می‌آید.

اگر از دیگران دفاع کنیم دفاع مشروع به حساب ‌‌‌‌می‌آید ؟

بله اما ‌‌‌‌می‌بایست شرایطی نیز وجود داشته باشند که در متن مقاله توضیحات کامل آمده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دفاع مشروع چیست، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دفاع مشروع چیست پاسخ دهند.